رهبر انقلاب در دیدار با پرستاران سراسر کشور خطاب به دونالد ترامپ از عبارت «غلط می‌کنید» استفاده کرد، عبارتی که ترجمه دقیق آن مشکل است و مترجمان را به زحمت می‌اندازد.
آنچه که گذشت
در آخرین روز سال میلادی، جمعی از عراقی‌ها به سفارت آمریکا در بغداد حمله کردند. به گزارش بی‌بی‌سی «شبه‌نظامیان گروه‌های وابسته به ایران هم در میان آنها هستند شعار مرگ بر آمریکا سردادند و پرچم این کشور را آتش زدند»!
رئیس جمهور آمریکا در واکنش به این عمل در توییتر نوشت: «… ایران به طور کامل مسئولیت جان‌های از دست رفته یا خسارات وارده به هر یک از ساختمان‌های ما را به عهده خواهد داشت. آنها بهای سنگینی خواهند پرداخت. این هشدار نیست؛ تهدید است. سال نو مبارک!» [بهای سنگین را برای تاکید با حروف درشت نوشت: BIG PRICE]
رهبر انقلاب در واکنش به این موضوع در جمع پرستاران گفت: «اون جناب توییت کرده، یا سخنرانی می‌کنند، یا توییت می‌کنند، یا مقاله می‌نویسند که ما این را از چشم ایران می‌بینیم، ایران [عراق] دست ایرانه و ما پاسخ به ایران خواهیم داد، اولا غلط می‌کنید، ربطی به ایران ندارد، ثانیا منطقی باشید که نیستید، آمریکایی‌ها منطقی باشند، بفهمند که منطقی نیستند…»
پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، و به تبع آن خبرگزاری‌های ایران سخنان رهبر را اینگونه گزارش کردند: «رئیس جمهور امریکا در مطلبی گفته ما این مسائل را از چشم ایران می‌بینم و به آن پاسخ خواهیم داد. اما باید به آنها گفت اولاً غلط می‌کنید، زیرا این موضوع ربطی به ایران ندارد. ثانیاً باید منطقی باشید و بفهمید که علت اصلی این قضایا چیست. البته آنها منطقی نیستند»!
ترجمه‌ها
خبرگزاری رویترز ترجمه کرده:
Again that guy (Trump) has accused Iran for the attacks. You cannot do a damn thing. If you were logical, which you are not, you would see that your crimes in Iraq and other countries have made nations hate you
رادیو فردا ترجمه کرده:
“That guy [Donald Trump] has tweeted that we see Iran responsible for the events in Baghdad and we will respond to Iran. First, there is no damn thing you can do, and second, If you were logical —which you’re not— you’d see that your crimes in Iraq, Afghanistan… have made nations hate you.”
دفتر مقام معظم رهبری ترجمه کرده:
“That guy[Donald Trump] has tweeted that we see Iran responsible for the events in Baghdad and we will respond to Iran. firstly, You can’t do anything and secondly, If you were logical —which you’re not— you’d see that your crimes in Iraq, Afghanistan… have made nations hate you.”
غلط کردن یعنی چه؟
در لغت‌نامه دهخدا آمده که غلط کردن یعنی: «خطا کردن، به خطا رفتن، اشتباه کردن، نادرست گفتن و کردن
ملک موت به قبض روح آن آمد، گفت: یا ملک الموت غلط کردی. ملک موت : من غلط نکردم خدا می‌گوید تو غلط کردی . (قصص الانبیاء ص 27).
در آن میان که همی بوسه دادمش بر لب
هزاربار غلط کردم از میانه شمار.
مسعودسعد.
شیوه ٔ چشمت فریب جنگ داشت
ما غلط کردیم و صلح انگاشتیم .
حافظ.
– غلط کردم: یعنی سخت پشیمانم؛ دیگر این کار نکنم
– غلط کردن راه: گم کردن آن؛ گمراه شدن»
تا اینجا غلط کردن معنای بدی ندارد، اما در همان لغت‌نامه آمده است: «در تداول مردم در مقام دشنام استعمال شود: غلط کرد. غلط کردی»!
مثال:
مثلا شما سوار تاکسی یا خودروی مسافرکشی شدید و اگر با راننده تاکسی یا مسافرکش وارد بحثی شوید و به او بگویید: غلط کردی، آن وقت خواهید دید که راننده محترم از پشت کمرش، یا داخل جوراب یا شلوارش، یا زیر صندلی‌اش یک گرز یا دشنه و شمشیر و خنجری در می‌آورد و یا می‌کوبد توی سرتان یا فرو می‌کند توی شکمتان!
بنابراین همیشه و بخصوص با تاکسی جماعت‌ها بهتر است از عبارت «سوء‌تفاهم شده»، «بد برداشت شده»، «اشتباه شده» و از این دست استفاده کرد؛ و اصولا با این دست جماعت بحث نکنید، کرایه‌شان را، هر چقدر که بگویند، بدهید و تشکر کنید، و از شر دوری جویید!
غلط می‌کنید را چگونه ترجمه کردند:
رویترز ترجمه کرده: شما نمی‌توانید یک چیز لعنتی انجام دهید
You cannot do a damn thing
رادیو فردا نوشته: چیز لعنتی وجود ندارد که شما انجامش دهید
there is no damn thing you can do
در سایت مقام معظم رهبری، و نیز توییتر ایشان، ترجمه شده: شما نمی‌توانید کاری بکنید
You can’t do anything
خبرگزاری ایرنا ترجمه کرده: انجام چنین کاری حماقت محض است
that’s very ignorant of you to do so
و…
rfi: you can’t do anything!
DW: you can’t do anything.
This is Money: you can’t do a damn thing!
The Telegraph: You can’t do anything.
New York Post: you can’t do a damn thing!
متاسفانه هیچ‌کدام از ترجمه‌ها معادل «غلط می‌کنید» نیست، البته بعضی‌ها لطف کردند و سخن رهبر را تلطیف نمودند.
اما مترادف «غلط می‌کنید» شاید این باشد:
like hell you are!
یا این:
eat humble pie
یا
What the hell gives you the right to do that?
یا
Over my dead body!
شاید هم باید از عبارات عامیانه‌تر و تندو تیزتری استفاده کرد مثل: چرت و پرت نگو [حرف مفت نزن]
Cut the Crap
یا حتی تندتر: گه نخور!
Eat Shit
شما ترجمه بهتری سراغ دارید؟
***
آن سوی سیم
مترجمان کلمه «جناب» را «Guy» ترجمه کردند، که اصلا ترجمه خوبی نیست. «Guy» معادل «یارو» و «فلانی» و «پسره» است و نوعی تحقیر را می‌رساند.
این سوی سیم
دفتر مقام معظم رهبری و به تبع آن همه خبرگزاری‌ها واژه توییت را سانسور کردند، چرا؟!
***
حروف بزرگ (Capitalization) در زبان انگلیسی
در متون انگلیسی باید حرف اول هر جمله، و حرف اول اسامی خاص، و ضمیر اول شخص مفرد، و تمامی حروف مخفف‌ها، و چند مورد دیگر را با حروف درشت نوشت، اما برخی از نوجوانان، و برخی از خودشیفته‌ها و برخی از کسانی که دیگران را احمق می‌دانند، برخی از حروف و کلمات را با حروف بزرگ می‌نویسند تا طرفشان را به اصطلاح شیر فهم کنند، و دونالد ترامپ نیز توضیح داده هدف از استفاده غیر معمولش از حروف بزرگ تاکید کردن است!
همانطور که در متن توییت ترامپ می‌بیند، ایشان در کلمات «BIG» و «PRICE» و «Warning» و «Threat» و «Happy New Year» از حروف بزرگ استفاده کرده است، البته مورد «Happy New Year» از آن چند مورد دیگری است که اینگونه نوشتنش درست است، هر چند که برخی نیز معتقدند «happy new year» نیز غلط نیست.